Zwitserland heeft zoals bekend veel ervaring met referenda. Grote voordelen van referenda zijn dat de hele volwassen bevolking eraan mee kan doen en ze over één onderwerp gaan. Een belangrijk nadeel is, dat net als bij verkiezingen van volksvertegenwoordigers, er geen georganiseerde fases van diepgravende uitwisseling van standpunten en informatievoorziening aan vooraf gaan, oftewel: dat het deliberatieve proces ontbreekt.
Om de doorgaans lage opkomst bij referenda te verhogen, gaat Sion, de hoofdstad van het kanton Wallis, als eerste in Zwitserland iets doen wat de Amerikaanse staat Oregon al vanaf 2010 doet onder de naam Citizens' Initiative Review: vooraf burgers loten die het voorlichtingsmateriaal voor het referendum, dat iedere stemgerechtigde vooraf toegestuurd krijgt, in elkaar gaan zetten. In november zullen de gelote inwoners van Wallis twee weekenden bij elkaar komen om middels onderling overleg en raadpleging van deskundigen de voorlichtingsflyer voor een bepaald referendum op te gaan stellen: één pagina met daarop het onderwerp van het referendum, de belangrijkste voor- en tegenargumenten, en een conclusie, inclusief de uitslag van de stemming in de gelote groep. Het proces van complexe informatieverwerking en meningsvorming door gewone burgers zal worden onderzocht door wetenschappers.
Bron: Swiss town tests citizen panel to help voters analyse information, 14 augustus 2019
Zie ook:
- Improving access to information and restoring the public’s faith in democracy through deliberative institutions, 19 juli 2019
- Achtung, fertig, Los! - Das Losverfahren gehörte einst zur Schweizer Demokratie. Zeit, es zu reaktiviren, 1 oktober 2019
- Bürger erklären Bürgern, über was sie überhaupt abstimmen, 9 januari 2020
- Bürger informieren Bürger (video, 3 minuten, SRF) 9 januari 2020
- Citizens’ Initiative Review: Helping citizens make better informed voting choices, 22 mei 2020
- Premiers résultats de l'expérience de "démocratie augmentée" à Sion, (RTS) 23 september 2020
- Citizen initiative review in Switzerland (Equalitybylot.com) 26 september 2020