In 2009 werd in de Amerikaanse staat Oregon een proef gedaan: een twintigtal burgers werd geloot om de informatiebrochure op te stellen die burgers krijgen bij hun stemkaart voor een bepaald referendum. Dit soort burgerberaden heet in Oregon een Citizens' Initiative Review, of kortweg CIR en is daar sindsdien vaker toegepast. CIR's worden inmiddels ook toegepast in andere Amerikaanse staten, en ook op proef in Sion, een plaats in Zwitserland.
In deze podcast interviewt Justin Kempf van de Democracy Paradox podcast twee bevlogen politicologen die deze CIR's onderzoeken: John Gastil and Katherine Knobloch. Samen schreven ze het boek Hope for Democracy: How Citizens Can Bring Reason Back into Politics, ook over CIR's. Gastil schreef tevens het boek Legislature by Lot.
Gastil en Knobloch vertellen met aanstekelijk enthousiasme over hoe goed CIR's werken, niet alleen als het gaat om de kwaliteit van de brochure en de invloed ervan op hoe mensen stemmen, maar ook als het gaat om het effect van CIR's op de deelnemende burgers en zelfs op diegenen die alleen maar het besef krijgen dat hun overheid een dergelijk CIR organiseert. Vooral het gedeelte vanaf 25m:20s is interessant, waarbij ze meer vertellen over de informatieverschaffing aan de gelote burgers en de kwaliteit van het werk dat burgers verrichten, zaken waar critici van loting en deliberatieve democratie vaak wantrouwig tegenover staan. De onderzoekers zijn niet alleen goed te spreken over de kwaliteit van het werk dat de burgers als groep leveren, maar Knobloch laat bijvoorbeeld ook weten dat gekozen volksvertegenwoordigers doorgaans veel minder tijd hebben om een wetsvoorstel waarover ze moeten stemmen goed te beoordelen dan de deelnemers van een CIR.
Wat volgens de organisatoren van CIR's in Oregon, Healthy Democracy, heel vruchtbaar is gebleken, is de samenwerking met de onderzoekers Gastil en Knobloch. Zij wonen CIR's bij en schrijven er kritische rapporten met aanbevelingen over, waarmee de organisatoren elke volgende CIR weer wat beter kunnen maken. Healthy Democracy wijst organisatoren van burgerberaden erop om maximaal transparant te zijn naar onderzoekers, zodat zij op hun beurt zo goed mogelijk advies kunnen geven over hoe het proces verder te verbeteren.
Podcast:
Democracy Paradox, aflevering 9: John Gastil and Katherine Knobloch, 16 augustus 2020
Apple Podcasts | Spotify | Google Podcasts | Stitcher (1 uur en 15 minuten)