Een groot voordeel van loten boven zelfaanmelding zou zijn dat je bij loting niet meer alleen de 'usual suspects' rond de tafel krijgt: hoogopgeleide, veelal wat oudere mannen, met tijd. Maar omdat deelname aan een burgerberaad niet verplicht is, ben je als organisator van een burgerberaad afhankelijk van hoeveel mensen er op de uitnodiging aan ingelote burgers reageren.
Die responspercentages liggen vaak erg laag: van enkele procenten tot misschien 5 procent, of heel soms 10 procent. Weliswaar kun je door middel van stratificatie, dus gewogen herloting op basis van bepaalde kenmerken, de verhouding tussen de verschillende kenmerken binnen de gelote groep op zo'n manier rechttrekken dat de ingelote groep een redelijke afspiegeling is van de bevolking als geheel, maar je blijft met het probleem zitten dat een grote groep niet reageert en dat dus mensen met bepaalde kenmerken niet rond de overlegtafel komen te zitten: de 'stille' groep.
Om daar wat aan te doen, zoekt Es geht LOS — de Duitse initiatiefnemer van het zogenoemde districtsberaad — ingelote burgers die niet reageerden op de uitnodiging thuis op. De ervaring van Es geht LOS is dat als je aan de deur in een persoonlijk gesprek vraagt wat iemand nodig heeft om tóch aan het burgerberaad deel te nemen, ongeveer de helft van de aanvankelijk niet-reageerders alsnog over de streep getrokken kan worden.
Een bijkomend voordeel van dit thuis aanbellen voor een persoonlijk gesprek, is dat het ook duidelijker wordt waarom bepaalde burgers niet kunnen of willen deelnemen aan het burgerberaad; een voordeel dat je bij zelfaanmelding niet hebt. Door goed te luisteren naar de bezwaren van niet-reageerders, heb je ook meteen de mogelijkheid om te leren hoe het bij een volgende uitnodigingsronde beter kan.
Hindernissen die niet-reageerders vaak aangeven, zijn:
- denken dat ze inhoudelijks niets kunnen bijdragen
- denken dat ze bij een beraad te weinig aan het woord kunnen komen
- sowieso niets meer verwachten van 'de politiek'
- behoefte aan praktische zaken als bijvoorbeeld kinderopvang of een tolk
Naar het zich laat aanzien lijkt het inderdaad zo te zijn dat op deze manier beter mogelijk is om mensen met een lage interesse in politiek, lagere verwachtingen en lagere opkomstneiging bij verkiezingen te bereiken.
Bron:
- Das Aufsuchende Losverfahren, Es geht LOS
Zie ook:
- Het boek Wir holen euch ab! van Katharina Liesenberg und Linus Strothmann